Бу сирэй Саамай улахан уопсай түҥэтээччи куодун көр

Икки бүтүн <math>m,n</math> [[Ахсаан|чыыһылаларга]] '''СУУТ''' диэн '''саамай улахан уопсай түҥэтээччитэ''' буолар. Холобур: 54 уонна 24 чыыһылаларга саамай улахан уопсай түҥэтээччитэ 6.

<math>m</math> уонна <math>n</math> чыыһылалар нуулга тэҥ буолбатахтарына эрэ биир саамай улахан уопсай түҥэтээччилээх буолаллар.

Саамай улахан уопсай түҥэтээччини маннык бэлиэтиэххэ сөп:
* СУУТ(m,n);
* <math>( m, n )</math>

== Суот ньымата ==
m уонна n чыыһылалар көннөрү төгүллээччилэрэ биллэр буоллаҕына СУУТ(m,n) судургутук булуохха сөп

<math>n=p_1^{d_1}\cdot\dots\cdot p_k^{d_k},</math>

<math>m=p_1^{e_1}\cdot \dots \cdot p_k^{e_k},</math>

манна <math>p_1,\dots,p_k</math> — араас көннөрү чыыһылалар, <math>d_1,\dots,d_k</math> уонна <math>e_1,\dots,e_k</math> — мэлдьэхтээх көннөрү чыыһылалар. Оччоҕо СУУТ(m,n) маннык пуормуланан суоттанар:

<math>(n,m)=p_1^{\min(d_1,e_1)}\cdot\dots\cdot p_k^{\min(d_k,e_k)},</math>

Икки чыыһылаттан элбэх буоллаҕына: <math>a_1, a_2,\dots a_n</math>, СУУТ маннык булаллар:

<math>d_2=(a_1, a_2)</math>

<math>d_3=(d_2, a_3)</math>

<big>………</big>

<math>d_n=(d_{n-1}, a_n)</math> — СУУТ.

== Свойстволара ==
* Сүрүн свойствота: m уонна n чыыһылалар саамай улахан уопсай түҥэтээччилэрэ ханнык баҕарар m, n уопсай түҥэтээччилэригэр түҥэтиллэр. Холобур: 12 уонна 18 саамай улахан уопсай түҥэтээччитэ — 6 — уопсай түҥэтээччилэргэ — 1, 2, 3, 6 — түҥэтиллэр
* m n-ҥа түҥэтиллэр буоллаҕына, СУУТ(m,n) = n

== Литература ==
* ''Виноградов И. М.'' [http://math.ru/lib/book/djvu/vinogradov.djvu Основы теории чисел.] М.-Л.: Гос. изд. технико-теоретической литературы, 1952, 180 с.

[[Категория:Ахсаан теорията]]
[[Категория:Аритметика]]

[[en:Greatest common divisor]]